Phát huy vai trò của doanh nghiệp trong xây dựng nông thôn mới

Tới dự diễn đàn có bà Trương Thị Ngọc Ánh - Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Ông Nguyễn Duy Lượng - Phó Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam, Tiến sĩ Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch VCCI.

Về phía diễn giả của Diễn đàn có: ông Nguyễn Văn Tiến – Vụ trưởng Vụ Nông nghiệp – Ban Kinh tế TW Đảng, TS. Tăng Minh Lộc – Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Chánh Văn phòng Nông thôn mới Trung ương, TS. Nguyễn Đỗ Anh Tuấn – Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược PTNT, Bộ Nông nghiệp và PTNT, TS. Nguyễn Trí Ngọc – Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Tổng hội Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam, ông Nguyễn Đình Long – Phó ban Chính sách phát triển Hợp tác xã – Liên minh Hợp tác xã Việt Nam.

Nhấn mạnh vai trò của doanh nghiệp trong Xây dựng nông thôn mới, ông Nguyễn Văn Tiến – Vụ trưởng Vụ Nông nghiệp-Nông thôn, Ban Kinh tế Trung ương cho biết, trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới, nhiều doanh nghiệp, tập đoàn lớn như Tập đoàn TH True Milk, Hoàng Anh Gia Lai, Vingoup, Vinamilk,…đã trực tiếp tham gia tổ chức sản xuất kinh doanh trong nông nghiệp góp phần nâng cao giá trị gia tăng, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển. Nhiều mô hình liên kết sản xuất trong nông nghiệp đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, đảm bảo cung ứng dịch vụ đầu vào và thị trường tiêu thụ sản phẩm đầu ra của sản xuất. Doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm trong tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị, xác định thị trường…

Chính điều này cũng giúp tác động đẩy nhanh quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, thu hút lao động chuyển dịch cơ cấu lao động từ lĩnh vực nông lâm thuỷ sản sang công nghiệp, dịch vụ ở nông thôn và đô thị.

Dẫn chứng số liệu từ Chương trình thí điểm xây dựng nông thôn mới để minh rằng, nguồn lực từ doanh nghiệp chưa được tích cực phát huy. Cụ thể năm 2014, triển khai thực hiện Chương trình này mới chỉ đạt 3,71%, so với kế hoạch đề ra của Chương trình là huy động từ doanh nghiệp và vốn khác là 20%. Ông Tiến cho biết, cần có những giải pháp tích cực để khuyến khích doanh nghiệp đầu phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Ông Tăng Minh Lộc – Cục trưởng, Chánh Văn phòng điều phối nông thôn mới, sau gần 5 năm thực hiện, cả nước đã có 1.152 xã hoàn thành 19 tiêu chí đạt chuẩn nông thôn mới (chiếm gần 13%); có khoảng 15,4 % số xã đạt từ 15 đến 18 tiêu chí. Đặc biệt số xã đạt dưới 5 tiêu chí đã giảm mạnh, từ 82% (năm 2010) xuống còn 6,75% (5/2015). Đã có 8 huyện, thị xã đạt chuẩn nông thôn mới. Dự kiến đến cuối năm 2015, cả nước sẽ có khoảng 1.500 xã (chiếm 17%) và 16 huyện, thị xã đạt chuẩn, hoàn thành xây dựng NTM.

TS Nguyễn Trí Ngọc ghi nhận thực tế, sau gần 5 năm thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia về xây dựng Nông thôn mới, nông thôn Việt Nam đã có những chuyển mình đáng kể.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận, điều đáng buồn là đầu tư của doanh nghiệp vào nông nghiệp, nông thôn thời gian qua vẫn còn rất hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng cũng như nhu cầu phát triển của ngành nông nghiệp nước nhà. Nói về nguyên nhân của thực trạng này, TS Nguyễn Trí Ngọc cho rằng, về khách quan, đầu tư vào lĩnh vực sản xuất nông lâm nghiệp thủy sản có nhiều rủi ro hơn các ngành kinh tế khác vì dễ bị ảnh hưởng trực trực tiếp thời tiết, khí hậu, thiên tai bão lũ, dịch bệnh; ngành nông lâm thủy sản là ngành có lợi nhuận thấp, khả năng thu hồi vốn chậm so với các ngành kinh tế khác; mặt bằng cho sản xuất phỏ biến có kết cấu hạ tầng chưa phát triển, còn nhiều khó khăn, nhất là điện, nước, hạ tầng giao giao thông, thủy lợi, nội đồng,….

Tiến sĩ Nguyễn Đỗ Anh Tuấn – Viện trưởng Viện Chính sách và Chiến lược PTNNNT cho biết, về bản chất, CNH-HĐH là quá trình gia tăng tính phức hợp của các hoạt động sản xuất được chuyên môn hóa theo hướng tiến bộ của công nghệ. Kinh nghiệm từ các quốc gia thành công cho thấy, CNH-HĐH NNNT phải gắn liền với tiến trình CNH-HĐH-ĐTH của cả nền kinh tế. NNNT phải từng bước liên kết chặt chẽ với khu vực công nghiệp – đô thị ở tất cả các thị trường hàng hóa, lao động, đất đai, vốn, KHCN; Ưu tiên và bước đi trong CNH-HĐH NNNT phải phù hợp với với nhu cầu phát triển trong từng giai đoạn của nền kinh tế; CNH-HĐH NNNT phải hướng tới chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp tăng dịch vụ chế biến sâu nông sản và phát triển mạnh công nghiệp phụ trợ; Phát triển cơ giới hóa, thủy lợi hóa, điện khí hóa và sinh học hóa; …
.
Ths.Nguyễn Đình Long – Phó trưởng ban chính sách và phát triển HTX, Liên minh HTX Việt Nam  với vai trò là thành viên Ban chỉ đạo trung ương chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010 – 2020 đã có vai trò như: Góp phần phát triển kinh tế hộ; góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế; góp phần đưa các kỹ thuật tiến bộ vào sản xuất; Phát triển các hình thức tổ chức sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm; nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân nông thôn; góp phần quan trọng vào cải tạo và xây dựng các công trình kết cấu kinh tế – xã hội ở địa phương…

Chia sẻ tại Diễn đàn, ông Nguyễn Ngọc Luận – Giám đốc Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí cho biết, 12 năm trước, khi chúng tôi bắt đầu tham gia vào thị trường phân bón, Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào thi trường Trung Quốc. Hiện nay, chúng ta đã đáp ứng được toàn bộ phân bón URE cho nước nhà. Tuy nhiên, nhiều loại phân bón như NPK, phân bón hỗn hợp…vẫn chưa đáp ứng được. Hưởng ứng việc kêu gọi, khuyến khích của Nhà nước, bên cạnh những tập đoàn lớn, nhiều doanh nghiệp sản xuất nhỏ lẻ cũng đã tích cực tham gia. Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường xuất hiện một vài đơn vị vì lợi ích cá nhân đã sản xuất những loại phân bón giả, chất lượng ko đảm bảo, gây hại cho cây trồng với giá rẻ, lợi dụng lòng tin, ham chi phí rẻ của người nông dân. Chính vì vậy, chúng tôi mong muốn Nhà nước tăng cường kiểm soát, giám soát các doanh nghiệp trong ngành để loại bỏ những doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh phân bón giả.